Jákvæð raunávöxtun í hárri verðbólgu
12. janúar 2024
Miklar hækkanir á erlendum hlutabréfum - góð ávöxtun blandaðra safna
Þrátt fyrir miklar sveiflur á verðbréfamörkuðum innanlands og erlendis skiluðu blönduð verðbréfasöfn Almenna lífeyrissjóðsins jákvæðri raunávöxtun á árinu 2023. Allar sjö ávöxtunarleiðir sjóðsins voru með jákvæða nafnávöxtun á bilinu 7,4% til 11,4%. Fimm ávöxtunarleiðir skiluðu jákvæðri raunávöxtun sem verður að teljast varnarsigur í hárri verðbólgu sem var 8% á árinu 2023. Ævisafn I hækkaði mest eða um 11,4% sem jafngildir 3,2% raunávöxtun.
Heimsvísitala erlendra hlutabréfa MSCI hækkaði um 23,8% í dollar eða um 18,7% í íslenskum krónum þar sem krónan styrktist á árinu. Töluverðar sveiflur voru á erlendum hlutabréfamörkuðum á árinu. Í upphafi árs varð viðsnúningur eftir lækkanir árið 2022 og tók markaðurinn vel við sér, töluverð hækkun var á heimsvísitölu hlutabréfa fram til loka júlí en næstu þrjá mánuði gekk sú hækkun að einhverju leyti til baka. Síðustu tvo mánuði ársins varð hins vegar skarpur viðsnúningur og hækkaði heimsvísitala hlutabréfa MSCI um rúmlega 16% síðustu tvo mánuði ársins. Ávöxtun á erlendum hlutabréfamörkuðum hefur að jafnaði verið góð undanfarin ár og heimsvísitala erlendra hlutabréfa MSCI hefur hækkað að jafnaði um 16,4% í íslenskum krónum síðastliðin fimm ár sem samsvarar um 10,2% árlegri raunávöxtun.
Innlendur hlutabréfamarkaður átti undir högg að sækja á árinu og voru miklar sviptingar í ávöxtun hlutabréfa. Árið fór ágætlega af stað og hækkaði heildarvísitala aðallista fram undir miðjan apríl en þá varð viðsnúningur á markaðnum og náði hann botni um miðjan nóvember en sneri þá við aftur og hækkaði vísitala aðallista um rúm 19% síðustu sex vikur ársins. Vísitala aðallista lækkaði um 0,7% yfir árið 2023. Þrátt fyrir lækkun á innlendum hlutabréfamarkaði síðastliðin tvö ár hefur heildarvísitala aðallista hækkað um 14,8% að jafnaði undanfarin fimm ár sem samsvarar 8,7% árlegri raunávöxtun.
Stýrivextir Seðlabanka Íslands voru 6% í upphafi síðasta árs eftir tíðar og miklar vaxtahækkanir á árinu 2022. Stýrivextir voru hækkaðir fjórum sinnum á árinu 2023, síðast í ágúst og hafa verið óbreyttir síðan í 9,25%. Þessar hækkanir höfðu áhrif á innlendan skuldabréfamarkað og hækkaði ávöxtunarkrafa á markaði sem þýðir gengistap fyrir skuldabréf. Vísitala Nasdaq Iceland fyrir 10 ára löng verðtryggð skuldabréf hækkaði um 2% og vísitala Nasdaq Iceland fyrir 10 ára óverðtryggð skuldabréf hækkaði um 3,7%. Vísitala neysluverðs hækkaði um 8% á árinu og skiluðu því innlend skuldabréf neikvæðri raunávöxtun á árinu.
Þrátt fyrir sveiflur í ávöxtun sl. tvö ár er langtímaávöxtun blandaðra verðbréfasafna hagstæð. Þau hafa öll skilað jákvæðri raunávöxtun sl. 5 og 10 ár, mest Ævisafn I sem skilaði 5,4% raunávöxtun að jafnaði sl. 5 ár og 4,7% sl. 10 ár.
Horfur í upphafi árs 2024 eru nokkuð blandaðar. Verðbólga hefur hjaðnað í mörgum löndum og líkur eru á að seðlabankar, t.d. í Bandaríkjunum, gætu byrjað á að lækka stýrivexti eftir hækkunartímabil síðustu ára. Stríðsátök í Úkraínu og fyrir botni Miðjarðarhafs valda hins vegar áhyggjum, sérstaklega ef átökin breiðast út til annarra landa. Á Íslandi er óvissa vegna jarðhræringa á Reykjanesi en framhald þeirra gæti haft nokkur áhrif á hagkerfið. Nú, sem fyrr, er vænlegt fyrir langtímafjárfesta að halda sjó og ávaxta eignir í blönduðum verðbréfasöfnum sem leggja áherslu á góða eigna- og áhættudreifingu.
Upplýsingar um afkomu ávöxtunarleiða Almenna lífeyrissjóðsins:
Ávöxtunarleiðir | Skýringar | |
Blönduð söfn |
Ávöxtun blandaðra ávöxtunarleiða, þ.e. Ævisafna I, II, III og samtryggingarsjóðs var frá 9,4% til 11,4%. Hækkanir á erlendum hlutabréfamörkuðum höfðu mest áhrif til hækkunar á gengi safnanna en hækkun á ávöxtunarkröfu innlendra skuldabréfa sem þýðir gengistap fyrir skuldabréf dró úr hækkun á gengi safnanna. |
|
Ríkissafn | Ríkissafnið hækkaði um 7,4%. Það sem skýrir ávöxtun safnsins er mikil hækkun á ávöxtunarkröfu verðtryggðra skuldabréfa sem þýðir gengistap fyrir skuldabréf. Á móti því vann hækkun á vísitölu neysluverðs sem skilar sér í hækkun á verði verðtryggðra ríkisskuldabréfa. Hafa ber í huga að hærri ávöxtunarkrafa í safninu gerir það að verkum að safnið mun skila hærri raunávöxtun horft fram á veginn, sem er jákvætt. | |
Innlánasafn | Innlánasafnið hækkaði um 8,6%. Safnið ávaxtar eignir sínar að stærstum hluta á bundnum innlánsreikningum og vega verðtryggð innlán um 98% af eignum safnsins. | |
Húsnæðissafn | Húsnæðissafnið hækkaði um 7,8%. Safnið ávaxtar eignir sínar að mestu í veðskuldabréfum, innlánum og í stuttum óverðtryggðum ríkisskuldabréfum. |
Góð eignadreifing
Ávöxtun verðbréfasafna ræðst af eignasamsetningu og ávöxtun einstakra verðbréfaflokka. Almenni lífeyrissjóðurinn leggur mikla áherslu á góða eignadreifingu til að draga úr heildaráhættu safnanna. Sjóðurinn birtir mánaðarlega upplýsingar um ávöxtunarleiðir þar sem meðal annars má lesa um eignasamsetningu. Smellið hér til að skoða upplýsingablöðin. Sjóðurinn birtir einnig ítarlegar upplýsingar um ávöxtun og sveiflur á heimasíðu, sjá nánar hér.